“Ang Istruktura ng Edukayson para sa mga Kababaihan noong Panahon ng Amerikano 1925– 1945: Pagtuon sa Mga Naging Simulain ng Maryknoll Sisters sa Pilipinas”

Panimula

            Itinatatag noong 1912 ang Kongregasyon ng mga madreng Maryknoll sa Estados Unidos. Nanguna sila sa pagpapadala ng mga misyonaryo partikular sa mga bansa sa Asya. Si Sister Mary Josephine Rogers (Mother Mary Joseph) ang kanilang kinikilalang tagapagtatag sa tulong nina Bishop James A. Walsh at Father Thomas Frederick Price. Nauna nang naitatatag ng dalawang paring nabanggit ang grupo ng mga Amerikanong seminarista na nilayong magpadala ng misyon sa iba’t-ibang bansa. Tinawag silang The Catholic Foreign Mission Society of America. Sa paglipas ng mga taon mas kikilalanin ang mga miyembro ng misyong ito bilang mga Maryknoll brothers at sisters.

            Tatalakayin sa papel na ito ang mga naging simulain ng kongregasyon ng mga madreng Maryknoll sa bansa. Itinuring na mahalagang ambag nila sa kanilang pananatili ang kanilang mga itinatatag na institusyon partikular sa sektor ng edukasyon. Kakaiba sa ibang mga naunang naitatag ng kongregasyon noong Panahon ng Espanyol dumating ang mga Maryknoll sisters sa Panahon ng pamamalagi ng mga Amerikano. Bukod sa pagpapakikilala ng mga Amerikano ng demokratikong paraan ng pamumuno, ipinakilala rin nila ang wikang Ingles kaalinsabay na ang kanilang kultura tulad ng pananamit at sining. Naging bukas rin ang bansa sa iba’t-ibang mga misyon tulad ng mga Protestanteng misyonaryo.^[1] Kasabay ng mga misyong ito ang pagpapatayo ng mga paaralan na layuning makapagpatayo ng edukasyong nakalapat sa sistema ng Estados Unidos.^[2] Isa ito sa mga dahilan kung bakit naging sikat ang mga pampublikong paaralan. Sa mga paaralang ito, hindi mandatong ituro ang relihiyon sapagkat isa ito sa mga pamantayan ng pagiging isang sekular na estado.^[3]

            Batay sa pananaw ng mananaliksik ito ang mga dahilan ng pagdating ng mga madre sa bansa. Ang tapatan ang paglakas ng pampublikong edukasyon at maging ng mga misyong Protestante sa bansa. Bagaman hindi sila nag-umpisa sa Maynila nagbigay daan ang kanilang simulain sa Malabon patungo sa pag-unlad ng kanilang mga misyon sa Pilipinas.  Kilala ang Maryknoll brothers and sisters sa kanilang mga misyon sa iba’t-ibang mga bansa lalu na sa mga hindi pa Kristiyanisadong bansa sa Asya tulad ng Manchuria, Hongkong at Korea.^[4] Subalit sa pananaw ng mananaliksik sa kaso ng Pilipinas, ang magiging misyon ng mga madre ay hindi nakatuon sa Kristiyanisasyon ng bansa kung hindi sa larangan ng edukasyon at pagkakawang-gawa. Sapagkat matagal nang Kristiyanisado ang bansa mula po noong dumating ang mga Espanyol maliban sa ilang bahagi ng Mindanao kung kaya ang hamon para sa kanila sa aspeto ng pagpapalaganap ng Katolikong pananampalataya ay hindi na kasing igting tulad ng sa ibang bansa sa Asya.

Sa kasalukuyan kilala ang mga madreng Maryknoll bilang tagapagtatag ng isang pribadong institusyong pang-edukasyon na pangkababaihan. Tulad ng nauna nang nabanggit sa papel dumating sila sa bansa noong panahon ng pananatili ng mga Amerikano kakaiba sa mga naunang naitatag na relihiyososng organisasyon noong Panahong ng Espanyol.. Tugon ito sa ginawang pagpapatawag ni dating Arsobispo Michael O’ Doherty ng Maynila na nalathala sa pahayagang Manila Bulletin noong ika-6 ng Marso, 1925.^[5]

Sa balita binigyang tuon ang pagbanggit sa Smith College ang kolehiyong pinagmulan ng mga madre partikular ng kanilang tagapagtatag na si Mother Mary Joseph. Sa kadahilanan kilala ito sa Amerika sa pagiging isang sekular na unibersidad.^[6] Ang makapagpatayo ng isang Katolikong paaralan at makapagturo ng wikang Ingles sa mga mamamayan ng Malabon ang naging pangunahing misyon ng kongregasyon. Tinawag ang unang paaralan na kanilang itinatatag bilang Malabon Normal School noong 1927.^[7] Nag-alok ang nasabing institusyon ng mga kurso para sa mga mag-aaral sa primarya at sekundaryang antas. Naging bukas ito para sa mga kalalakihan at mga kababaihang nais na magpatala ng kanilang pangalan.

Sa kalaunan malilipat sa United Nations Avenue ang paaralan na kanilang itinatatag sa Malabon at kilalalanin bilang Maryknoll Normal School. Bukod sa mga ito itatatag din ng mga madre ang St. Mary’s Hall isang dormitoryo at ang  St. Paul’s Hospital na parehong nasa lungsod ng Maynila. Dulot ng mainit na temperatura sa kapatagan sa Maynila naging madalas ang pagkakasakit ng mga madre dulot ng maalinsangang panahon. Nagsimula ang pagsasaayos ng paaralan sa pagitan ng mga buwan ng Marso hanggang Abril ng 1927. Mga buwang pinakamaalinsangan ang panahon sa bansa dulot ng tag-init.  Dahilan dito pinayuhan ang mga madre na magbakasyon ng ilang araw sa lungsod ng Baguio.^[8] Kilala na noon pa man ang lungsod bilang isang natatanging lugar sa kabundukan na may kaaaya-ayang panahon. Isa ito sa mga naging daan sa pagtatag ng kumbento at paaralan sa Baguio ng mga Maryknoll na kikilalanin bilang Maryknoll Convent School sa Baguio. Bukod dito, makakapapagpatayo pa sila ng ilang pang mga institusyon tulad ng Maryknoll Academy sa Lucena at ang tinatawag na The First Philippine Vocations. Naitatag ang mga institusyong ito sa pagitan ng mga taong 1925 hanggang 1941.^[9]

            Nasaksikhan din ng mga madreng Maryknoll ang pagsiklab ng Ikalawang Digmaang Pangdaigdig sa Pilipinas na naging sanhi ng pagkamatay ng isa sa kanilang mga miyembro. Naging bilanggo ang ilan sa kanila sa mga internment camp sa Maynila habang naiwan ang ilan pa nilang mga kasamahan sa Baguio, Los Baños at sa Fort Santiago. Sa pamamagitan ng pakikipagsulatan sa kanilang tanggapan sa New York nagkaroon ng tala ng mga karanasan ng mga madre hanggang sa Liberation of Manila noong 1945.^[10] Hindi rito nagwakas ang pananatili ng mga madre sa bansa. Sapagkat noong taon ding iyon muling kumalap ng pondo ang mga madre sa tulong ng kanilang kongregasyon sa Estados Unidos upang makapagsimulang muli. Ang kanilang mga maitatag sa mga loob ng mga panahong ito ay ang St. Joseph’s Hospital sa Manapla, ang Our Lady of the Rosary Academy sa Lipa, ang Araneta Institute for Agriculture sa Malabon at ang Maryknoll Fathers High School sa Pakil, ang La Salette College sa Santiago, Maryknoll Sisters Free School sa Maynila at ang St. Paul’s Hospital sa Mandaluyong. Bukod sa mga nabanggit nakapagpatayo rin sila sa ilang bahagi ng Mindanao tulad na lamang ng sa Maguindanao, Davao del Norte at Davao Oriental.^[11]

            Subalit ang naging pinakatanyag na institusyong itinayo ng kongregasyon ay ang Maryknoll College noong 1952 hanggang 1972 sa Diliman, Lungsod Quezon. Sa kasalukuyan kilala ito bilang Miriam College.^[12] Ang pagbabago sa pangalan ay sa kadahilanang hindi na ito nasa pamamalakad ng kongregasyong Maryknoll kung hindi nasa kamay na ng mga akademista. Gayunpaman nanatiling nakatanaw ang mga namamahala ng nasabing institusyon  sa mga naging simulain ng Maryknoll sisters.^[13]

            Nais ipakita ng mananaliksik ang maikling kasaysayan ng Kongregasyon ng mga Maryknoll sisters sa bansa pati na rin ang istruktura ng edukasyon na kanilang ipinakilala sa mga Pilipino na kasalukuyang kinikilala bilang isa sa kanilang mga mahalagang kontribusyon bilang isang institusyon na itinatag noong panahon ng mga Amerikano.

***Mga larawang hiniram ng mananaliksik mula sa mga pahina 85- 89 at pahina 94 ng aklat na, “Maryknoll Sisters in the Philippines” nina Virginia Fabella, MM at Dorothy Mulligan, MM.***

---

^[1] Fabella, MM, Virginia at Mulligan MM. Dorothy. Maryknoll Sisters in the Philippines, (Lungsod Quezon: Kadena Press Foundation, Inc.), 3.

^[2] May, Glenn.  Social Engineering in the Philippines, The Aims and Execution of  American Colonial Policy, 1900-1923, (Westport, Connecticut: Greenwood Press, 1980),  96.

^[3] Osias, Camilo. Life-centered Education. ( Lungsod Quezon, Bustamante Press, 1954), 27-28.

^[4] Fabella, 2

^[5] Ibid, 1.

^[6] Ibid, 2.

^[7]  Ibid, 3.

^[8] Ibid, 17

^[9] Ibid, 15-25.

^[10] Ibid, 29.

^[11] Ibid, 53-67.

^[12] Ibid, 37.

^[13] Thornton, M.M. Miriam Thomas and Narciso-Apuan Victoria, "As One lamp lights another..." The Story of Maryknoll/ Miriam College, (Lungsod Quezon, Miriam College Foundation Inc.), vii.